AutoCAD, teknik çizim, mimari planlama, makine tasarımı, elektrik şemaları ve daha birçok mühendislik alanında yaygın olarak kullanılan bir CAD (Computer-Aided Design – Bilgisayar Destekli Tasarım) yazılımıdır. AutoCAD ile yapılan tüm çalışmalar genellikle .DWG uzantılı dosyalarla kaydedilir. Peki DWG dosyası tam olarak nedir? Bu dosya nasıl açılır, nasıl kaydedilir ve farklı formatlara nasıl dönüştürülür?

Bu yazıda, DWG dosya formatının tanımından başlayarak, açma, düzenleme, kaydetme, yedekleme ve alternatif formatlara dönüştürme gibi işlemleri adım adım inceleyeceğiz.

---

1. DWG Dosyası Nedir?

DWG Ne Anlama Gelir?

DWG, “DraWinG” kelimesinin kısaltmasıdır ve Autodesk tarafından geliştirilmiş, AutoCAD’in varsayılan dosya formatıdır. DWG uzantılı dosyalar; çizim geometrisi, katman bilgileri, ölçülendirmeler, bloklar, metinler, referanslar ve 3D veriler dahil olmak üzere tüm teknik bilgileri içerir.

DWG Dosyasının Özellikleri

• İkili (binary) formatta çalışır, bu da hızlı işlem yapmasını sağlar.
  
• Yüksek veri sıkıştırması sunar.
  
• Hem 2D hem 3D çizimleri destekler.
  
• Katmanlar, çizgi tipleri, çizgi kalınlıkları ve blok referansları gibi ayrıntılı bilgileri barındırır.
  
• AutoLISP, VBA veya script gibi özel içeriklerle genişletilebilir.
  

---

2. DWG Dosyasını Açma Yöntemleri

A. AutoCAD ile Açma

DWG dosyasını açmanın en doğrudan yolu, AutoCAD’in kendisini kullanmaktır:

1. AutoCAD’i başlatın.
   
2. Ana menüden File > Open yolunu izleyin.
   
3. İlgili .dwg dosyasını seçin.
   
4. Çizim doğrudan düzenlemeye açık şekilde yüklenir.
   

B. Autodesk DWG TrueView ile Açma (Ücretsiz)

Autodesk’in sunduğu DWG TrueView, AutoCAD yüklü olmayan bilgisayarlarda DWG dosyasını görüntülemek için kullanılır.

• DWG dosyasını açar, ölçü alır ve baskıya hazırlar.
  
• Ücretsizdir.
  
• Düzenleme yapılmaz; yalnızca görüntüleme sağlar.
  

C. Online DWG Görüntüleyiciler

Autodesk’in çevrimiçi DWG Viewer hizmeti sayesinde, herhangi bir tarayıcı üzerinden DWG dosyalarını açmak mümkündür:

• https://viewer.autodesk.com
  
• Kayıt olmak gerekebilir.
  
• Hem 2D hem de 3D verileri destekler.
  

D. Diğer CAD Yazılımları ile Açma

Bazı alternatif CAD yazılımları DWG formatını destekler:

• DraftSight
  
• BricsCAD
  
• ZWCAD
  
• LibreCAD (sınırlı DWG desteği)
  
• nanoCAD
  

Ancak her yazılım DWG dosyasının tüm özelliklerini tam desteklemeyebilir.

---

3. DWG Dosyasını Kaydetme Yöntemleri

AutoCAD’de çizim yaparken dosya aşağıdaki yollarla kaydedilir:

A. İlk Kaydetme

1. SAVE komutunu yazın veya Ctrl + S kısayolunu kullanın.
   
2. Çizime isim verin.
   
3. Kaydetmek istediğiniz klasörü seçin.
   
4. AutoCAD varsayılan olarak .dwg formatında kaydeder.
   

B. Farklı Versiyonda Kaydetme (Save As)

Çizimi, önceki sürümlerle uyumlu hale getirmek için daha düşük bir DWG versiyonunda kaydedebilirsiniz:

1. SAVEAS komutunu girin.
   
2. “Files of Type” listesinden DWG 2013, 2010, 2007 gibi farklı sürümler seçin.
   
3. Bu, eski AutoCAD sürümlerinde açılabilmesi için gereklidir.
   

C. Otomatik Yedekleme Dosyaları (.BAK)

Her AutoCAD kaydında, otomatik olarak .bak uzantılı bir yedek dosya da oluşturulur.

• Bu dosyanın uzantısını .dwg olarak değiştirerek yeniden açabilirsiniz.
  
• Verilerinizin kaybolmasını önler.
  

---

4. DWG Dosyasını Dönüştürme Yöntemleri

DWG dosyaları farklı ihtiyaçlara göre başka formatlara dönüştürülebilir. Özellikle PDF, DXF ve STL formatları bu konuda yaygındır.

A. DWG → PDF

Çizimi paylaşmak veya yazdırmak için PDF formatı oldukça yaygındır.

1. PLOT komutunu çalıştırın.
   
2. Yazıcı olarak DWG to PDF.pc3 seçin.
   
3. Kağıt boyutunu, çizim alanını ve ölçeği belirleyin.
   
4. Kaydedilecek yeri seçin ve PDF oluşturun.
   

B. DWG → DXF

DXF (Drawing Exchange Format), farklı CAD yazılımlarıyla veri alışverişi içindir.

1. SAVEAS komutu girilir.
   
2. “Files of Type” listesinden DXF seçilir.
   
3. DWG’deki tüm bilgiler metin tabanlı olarak dışa aktarılır.
   
4. CNC, CAM programları ve diğer yazılımlar tarafından okunabilir.
   

C. DWG → STL (3D Yazıcılar İçin)

3D modelleme içeren DWG dosyaları STL’ye çevrilerek 3D baskıya hazır hale getirilebilir.

1. Çizim 3D modelse EXPORT komutu girilir.
   
2. Format olarak STL seçilir.
   
3. STL dosyası oluşturulur ve yazıcı yazılımına aktarılır.
   

D. DWG → JPG/PNG (Görsel Olarak)

• PLOT komutuyla yazıcı olarak “Publish to Web JPG.pc3” seçilebilir.
  
• Alternatif olarak, EXPORT komutu ile raster görüntü alınabilir.
  
• Ekran görüntüsü alma da (Snipping Tool, Print Screen) yaygın bir yöntemdir.
  

---

5. DWG Dosyalarıyla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

✅ Sürüm Uyumluluğu

Yeni bir AutoCAD sürümünde kaydedilmiş DWG dosyası, eski bir sürümde açılamayabilir. Bu durumda SAVEAS ile eski sürüme kaydetmek gerekir.

✅ Harici Referanslar (XREF)

DWG dosyasına bağlı başka DWG’ler olabilir. Ana çizimi açtığınızda referans dosyalar eksikse bazı bilgiler görünmeyebilir.

• XREF komutu ile bağlı referanslar yönetilir.
  

✅ Bloklar ve Dinamik İçerikler

Bazı DWG dosyaları özel bloklar, dinamik bloklar veya AutoLISP içerikleri içerebilir. Başka bir yazılımda açıldığında bu öğeler kaybolabilir.

---

6. DWG Dosyalarının Kullanım Senaryoları

Mimarlık

• Kat planları
  
• Kesit ve görünüşler
  
• Vaziyet planları
  

Makine Mühendisliği

• Teknik çizimler
  
• Parça montaj planları
  
• 2D ve 3D modelleme
  

Elektrik/Elektronik

• Şematik devre çizimleri
  
• Pano yerleşim planları
  
• Katmanlı projeler
  

Peyzaj ve Altyapı

• Bahçe tasarımı
  
• Kazı/dolgu planları
  
• Altyapı hatlarının yerleşimi
  

---

7. DWG ile Çalışma İpuçları

• Dosyalarınızı düzenli adlandırın: “ProjeAdı_V1_2025.dwg” gibi sistematik isimlendirme yapın.
  
• Yedeklerinizi alın: Harici disk ya da bulut kullanın.
  
• Katmanları doğru kullanın: Her unsur için ayrı katman, düzen ve görünürlük sağlar.
  
• STANDART .CTB dosyaları kullanın: Çıktı alırken çizgi kalınlıkları ve renkler kontrol altına alınır.
  

---

8. Sonuç

DWG dosyası, AutoCAD dünyasının temel taşıdır. Teknik çizimlerden 3D modellere kadar tüm projeler DWG dosyasıyla saklanır ve yönetilir. Bu dosya formatını iyi anlamak, sadece AutoCAD’de daha verimli çalışmayı değil, aynı zamanda projelerin doğru, uyumlu ve düzenli olmasını sağlar.

Açma, kaydetme ve dönüştürme işlemlerinde dikkatli davranmak; veri kaybını önler, iş akışını hızlandırır ve farklı yazılımlar arası geçişi kolaylaştırır. DWG dosyasıyla etkili çalışmak, AutoCAD’i iyi kullanmanın temel adımlarındandır.

AutoCAD bilmek, özellikle teknik alanlarda kariyer yapmak isteyenler için büyük bir avantajdır. Günümüzde birçok işveren, AutoCAD bilgisine sahip mühendis, tekniker ve tasarımcı aramaktadır. Ayrıca freelance olarak proje çizimi yaparak da gelir elde etmeniz mümkündür.

AutoCAD, makine mühendisliği disiplininde 2D teknik çizimden 3D modellemeye kadar geniş bir yelpazede kullanılan güçlü bir CAD yazılımıdır. Bu yazıda AutoCAD’in makine mühendisliğindeki kullanım alanlarını, temel komutları ve bir örnek parça çizimini adım adım ele alacağız.

Amacımız, özellikle teknik resim kurallarına uygun olarak bir parçanın 2D görünüşlerini çizmek ve mühendislik projelerinde kullanılan temel AutoCAD becerilerini kazanmaktır.

---

1. AutoCAD’in Makine Mühendisliğindeki Yeri

Makine mühendisliğinde AutoCAD, aşağıdaki alanlarda aktif olarak kullanılır:

• Teknik resim çizimi (ön, üst, yan görünüşler)
  
• Montaj planları hazırlama
  
• Patlatılmış parça çizimleri
  
• Ölçülendirme (dimensioning) ve tolerans tanımlama
  
• Malzeme listeleri ve üretim çizimleri hazırlama
  
• 3D katı modelleme (özellikle daha gelişmiş AutoCAD sürümlerinde)
  

Makine mühendisliği için AutoCAD, genellikle 2D teknik çizim odaklı kullanılır. Bu çizimler genellikle TS ISO, DIN, ASME gibi standartlara uygun yapılır.

---

2. Teknik Resim Kurallarıyla Uyumlu Çalışma

Makine mühendisliğinde teknik resim disiplini; ölçülendirme kuralları, görünüş alma, kesit gösterimleri ve yüzey işlemleri gibi detayları içerir. AutoCAD ile çizim yaparken bu kurallara dikkat edilmelidir:

Temel Standartlara Uygunluk

• Ölçü çizgileri dışarıdan verilir
  
• Ok uçları dolu ve simetrik olmalıdır
  
• Yazı yüksekliği genellikle 2.5 mm veya 3.5 mm seçilir
  
• Çizgi tipleri: Ana görünüş için kalın çizgi, yardımcı görünüş veya eksen için ince kesikli çizgi kullanılır
  

---

3. Örnek Parça Tanımı: Flanş Parçası

Bu bölümde basit bir flanş parçasının 2D teknik çizimini yapacağız. Flanş, boru bağlantılarında kullanılan dairesel bir makine elemanıdır.

Parça Özellikleri:

• Dış çap: 150 mm
  
• İç çap: 70 mm
  
• Kalınlık: 10 mm
  
• 6 adet cıvata deliği (çap 10 mm), 120 mm çaplı daire etrafında eşit aralıklı yerleştirilmiş
  
• Ön görünüş ve üst görünüş çizilecektir
  

---

4. AutoCAD Ortamının Hazırlanması

a. Birim Ayarları

Makine mühendisliğinde milimetre kullanılır.

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: UNITS

Type: Decimal

Precision: 0.00

Insertion scale: Millimeters

b. Katman Oluşturma

Teknik çizimlerde görünüş, eksen, ölçü ve kesitler için ayrı katmanlar önerilir.

Katman Adı	Renk	Açıklama
GORUNUS	Beyaz	Ana çizim
EK_SEN	Kırmızı	Eksen çizgileri
OLCU	Mavi	Ölçülendirme çizgileri
DELIK	Sarı	Cıvata delikleri

---

5. Adım Adım Flanş Parçası Çizimi

a. Üst Görünüş (Plan)

1. CIRCLE komutu ile merkezden itibaren:
   
   • Dış daire: 150 mm çap
     
   • İç daire: 70 mm çap
     

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: CIRCLE

Merkez: 0,0

Yarıçap: 75 → (Dış çap için)

Yarıçap: 35 → (İç çap için)

2. ARRAY komutu ile cıvata delikleri (çap 10 mm):
   
   • CIRCLE komutu ile çap 10 mm’lik bir daire çizilir (yarıçap: 5 mm)
     
   • Merkezden 60 mm uzaklığa yerleştirilir (120 mm çap için)
     
   • ARRAYPOLAR komutu kullanılır, 6 adet eşit aralıkla dağıtılır
     

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: ARRAY

Tür: Polar

Merkez: 0,0

Öğe sayısı: 6

3. CENTERLINE komutu ile eksen çizgileri eklenir (dairesel görünüşler için)
   

---

b. Ön Görünüş (Yandan Kesit)

Ön görünüş, parçanın kalınlığını ve delik kesitlerini gösterir.

1. LINE ve RECTANGLE ile 150 mm genişliğinde ve 10 mm yüksekliğinde dikdörtgen çizilir.
   
2. İç boşluk (delik): 70 mm çapı temsilen ortada 70 mm genişliğinde boşluk açılır
   
3. HATCH komutu ile kesit taraması yapılır (ANSI31)
   
4. CIRCLE ve LINE ile üstten görünen delikler 6 adet şekilde kesitte gösterilir (gerekirse merkezi noktalara dikey çizgi)
   

---

6. Ölçülendirme İşlemleri

a. Ölçü Stili Ayarı

• DIMSTYLE komutunu çalıştırın
  
• Yeni bir stil oluşturun (örneğin: “ISO_MM”)
  
• Yazı tipi, ölçü oku, toleranslar ve birim ayarlarını yapın
  

b. Ölçü Ekleme

• DIMLINEAR → Yatay ve dikey boyutlar için
  
• DIMDIAMETER → Çap ölçüsü için
  
• DIMCENTER → Eksenleri göstermek için merkez işareti
  

Tüm ölçüleri OLCU katmanına yerleştirin.

---

7. Teknik Detaylar ve Yazı Ekleme

a. Parça Adı ve Bilgi Notları

• TEXT komutu ile parça adı, malzeme, tolerans bilgisi eklenebilir.
  
• Yazı yüksekliği genellikle 2.5 mm seçilir.
  

b. Tolerans Göstermek

• Ölçü üzerine sağ tıklayıp “Properties” kısmından toleranslar tanımlanabilir.
  
• Örnek: 10 ±0.1 mm
  

---

8. Çizimin Baskıya Hazırlanması

a. Layout Ayarı

• LAYOUT1 sekmesine tıklayın.
  
• A3 veya A4 sayfa boyutu seçin.
  
• MV komutuyla viewport açın.
  
• Ölçek ayarlayın (örnek: 1:1, 2:1).
  

b. Plot Komutu

• PLOT komutu çalıştırılır.
  
• Yazıcı: DWG to PDF.pc3
  
• Stil: Monochrome.ctb seçilerek siyah-beyaz çıktı alınabilir.
  

---

9. Alternatif: 3D Görünüm Ekleme (İsteğe Bağlı)

Bu flanş parçası, AutoCAD’in 3D özellikleriyle katı model haline getirilebilir:

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: EXTRUDE

Profil seçilir → Yükseklik: 10

Ardından SUBTRACT komutu ile iç delikler çıkarılır. ISOMETRIC görünümle render veya görsel çıktılar alınabilir.

---

10. Öğrenciler ve Mühendisler İçin Uygulama Önerileri

Yeni Başlayanlar İçin:

• Basit parçalar (flanş, mil, kasnak, rondela) ile başlayın
  
• Görünüş kurallarına uyarak 2D teknik resim pratiği yapın
  

İleri Seviye:

• Karmaşık montaj parçalarının patlatılmış görünüşlerini çizin
  
• Bloklar ve ölçülendirme stilleriyle kendi şablon sisteminizi kurun
  
• 3D modellemeye geçerek mekanik simülasyonlara temel oluşturun
  

---

11. Sonuç

AutoCAD, makine mühendisliği uygulamaları için sadece bir çizim aracı değil, aynı zamanda üretime giden yolun en kritik aşamasıdır. Doğru teknik resim, doğru üretim anlamına gelir. Bu yazıda işlenen adımlar:

• Teknik çizim kurallarına sadık kalmayı
  
• AutoCAD’in temel 2D araçlarını verimli kullanmayı
  
• Katman, ölçü ve baskı ayarlarıyla çizimi profesyonel hale getirmeyi
  
• Gerçek bir mühendislik parçası üzerinde uygulama yapmayı
  

amaçlamaktadır.

AutoCAD ile bir kez sağlam temeller atıldığında, hem 2D teknik çizim hem de 3D modelleme süreçleri çok daha kolay ve etkili hale gelir.

AutoCAD bilmek, özellikle teknik alanlarda kariyer yapmak isteyenler için büyük bir avantajdır. Günümüzde birçok işveren, AutoCAD bilgisine sahip mühendis, tekniker ve tasarımcı aramaktadır. Ayrıca freelance olarak proje çizimi yaparak da gelir elde etmeniz mümkündür.

AutoCAD, mimarlık dünyasında plan, kesit, görünüş ve detay çizimlerinin oluşturulmasında en yaygın kullanılan araçlardan biridir. Yeni başlayan kullanıcılar için ise temel bir konut planı çizimi, yazılımı öğrenmenin en etkili yollarından biridir. Bu yazıda, AutoCAD ile basit bir tek katlı konut planı çiziminin adım adım nasıl yapılacağı anlatılmaktadır.

Bu örnek, gerçek bir proje karmaşıklığı taşımadan, temel çizim araçlarını ve mimari düşünceyi birleştirerek sade ve öğretici bir uygulama sağlar.

---

1. Proje Tanımı: Ne Çiziyoruz?

Amacımız yaklaşık 8×10 metre boyutlarında tek katlı, 2 odalı, salon-mutfak birleşik, banyolu bir konut planı çizmektir. Plan şu bölümlerden oluşacaktır:

• Giriş Holü
  
• Salon + Mutfak (Açık plan)
  
• 2 Yatak Odası
  
• Banyo
  
• Dış duvarlar ve iç bölme duvarlar
  
• Pencere ve kapı açıklıkları
  

---

2. AutoCAD Ortamını Hazırlama

AutoCAD’i açtıktan sonra şu adımları izleyin:

a. Birim Ayarları

İlk olarak çalışma birimlerini metre veya milimetreye göre ayarlayın. Örneğin milimetre kullanacaksanız:

• Komut satırına UNITS yazın.
  
• Length Type: Decimal
  
• Insertion scale: Millimeters
  
• OK ile çıkın.
  

b. Katmanlar (Layers) Oluşturun

Katmanlar, çizim düzeninizi sağlar. Aşağıdaki katmanları oluşturabilirsiniz:

Katman Adı	Renk	Kalınlık
DUVAR_DIS	Kırmızı	0.30
DUVAR_IC	Sarı	0.20
KAPI	Yeşil	0.15
PEN_AYNA	Mavi	0.15
MOBILYA	Gri	0.10

Katmanları oluşturmak için LAYER komutunu kullanabilirsiniz.

---

3. Dış Duvarları Çizme

a. Rectangle Komutu ile Başla

Dış ölçüler: 8000 mm x 10000 mm

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: RECTANGLE

İlk nokta: 0,0

İkinci nokta: @8000,10000

b. Duvar Kalınlığı Ekleme

Dış duvarlar 30 cm (300 mm) kalınlıkta olsun.

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: OFFSET

Mesafe: 300

Çizimi içeriye doğru ofsetleyin.

İç ve dış dikdörtgeni çizin, ardından TRIM komutuyla köşeleri birleştirin.

---

4. İç Bölme Duvarları

a. Salon ve Odaların Ayrımı

Salon: Girişten sonra 4000 mm genişliğinde.
Yatak Odaları: İki oda, her biri yaklaşık 3000 mm genişliğinde.

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: OFFSET

3000 ve 6000 olarak soldan sağa duvarlar oluşturun.

Bu çizgileri OFFSET komutuyla 100 mm (10 cm) ofsetleyerek bölme duvarlarını oluşturabilirsiniz.

---

5. Kapı ve Pencere Açıklıkları

a. Kapı Genişlikleri

• Giriş kapısı: 1000 mm
  
• Oda kapıları: 900 mm
  
• Banyo kapısı: 800 mm
  

Kapılar için LINE ve ARC komutlarıyla kapı kanatları çizilebilir. Ayrıca BLOCK olarak kapı sembolleri ekleyebilirsiniz.

b. Pencere Yerleşimi

• Oda pencereleri: 1200 mm
  
• Salon penceresi: 1800 mm
  

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: LINE veya RECTANGLE

Pencere açıklıkları duvar üzerine çizilir.

İçeriden pencere boşluğu `TRIM` komutuyla açılır.

---

6. Kapı ve Pencere Blokları Ekleme

Dilerseniz önceden hazırlanmış kapı ve pencere bloklarını INSERT komutuyla yerleştirebilirsiniz. Bloklar çizime uygun ölçüde yerleştirilir ve ROTATE komutu ile yönlendirilir.

AutoCAD’de kendi kapı bloğunuzu da çizebilirsiniz:

1. Yay çizmek için ARC
   
2. Kanat çizgileri için LINE
   
3. Hepsini seçip BLOCK komutuyla kaydedin.
   

---

7. Banyo Yerleşimi ve Mobilyalar

Banyoya lavabo, klozet ve duş alanı sembolleri eklenebilir. Bunlar için:

• BLOCK komutuyla sembolleri ekleyin.
  
• Yatak, kanepe, masa gibi semboller için de standart mobilya blokları kullanabilirsiniz.
  

Mobilyalar MOBILYA katmanına yerleştirilmelidir.

---

8. Ölçülendirme (Dimensioning)

Plan çizimi tamamlandığında, net boyutları göstermek için ölçü çizgileri eklenmelidir:

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: DIMLINEAR

İki nokta arasında ölçü çizin.

Kullanılabilecek ölçülendirme türleri:

• Duvar kalınlıkları
  
• Oda genişlik ve uzunlukları
  
• Pencere ve kapı merkezleri
  

---

9. Yazılar ve Alan Etiketleri

Her odanın ne olduğunu belirtmek için TEXT veya MTEXT komutu kullanarak açıklamalar ekleyin:

plaintext

KopyalaDüzenle

Komut: TEXT

Yazı Yüksekliği: 250 (örnek)

Metin: YATAK ODASI

İsteğe bağlı olarak AREA komutuyla odaların alanı hesaplanabilir ve yazılabilir.

---

10. Baskı ve Çıktı Ayarları

Çiziminizi tamamladıktan sonra LAYOUT sekmesine geçerek A3 ya da A4 gibi bir kağıt şablonu üzerinde planınızı yerleştirin.

Baskı Hazırlığı için:

1. PLOT komutunu kullanın.
   
2. Yazıcınızı/çıkış dosyasını seçin.
   
3. Kağıt boyutunu ve ölçekte çıktıyı ayarlayın.
   
4. Monochrome.ctb gibi siyah-beyaz çıktı alacak stil seçin.
   

---

11. Planı PDF Olarak Kaydetme

PDF çıktı almak için AutoCAD’in varsayılan yazıcısı olan DWG To PDF.pc3 seçilerek doğrudan PDF çıktısı alınabilir. Bu, paylaşım ve arşivleme için oldukça pratiktir.

---

12. Uygulamalı Kullanım Senaryosu

Öğrenci Projesi:

Bir iç mimarlık öğrencisi dönem ödevi kapsamında basit bir ev planı çizerek plan çözümü, alan kullanımı ve mekan ilişkilerini öğrenebilir. Ölçülendirme, sembol yerleştirme, açıklamalar ve mobilyalar planın tamamlayıcı öğeleri olacaktır.

Tadilat Projesi:

Bir mimar, mevcut bir konutun iç mekân tadilatını planlarken bu tip sade planı çizerek, müşteriyle paylaşabilir ve hızlı onay alabilir.

Sunum Planı:

3D’ye geçmeden önce çizilen plan üzerinden müşteriye mekan organizasyonu gösterilebilir.

---

13. Sonuç

AutoCAD’de basit bir mimari plan çizimi, hem yazılımı öğrenmenin hem de tasarım düşüncesini pratiğe dökmenin ideal yollarından biridir. Plan çizimi sayesinde şu beceriler kazanılır:

• Temel çizim komutlarının pratiği
  
• Mimari çözümleme yapabilme
  
• Katman yönetimi ve blok kullanımı
  
• Teknik çizim kurallarına uyum
  
• Baskı ve sunuma hazır plan oluşturma
  

Bu temel çalışma tamamlandığında bir üst aşama olan 3D modelleme, kesit ve görünüş çıkarma, alan hesaplama otomasyonu gibi işlemlere rahatlıkla geçiş yapılabilir.

AutoCAD bilmek, özellikle teknik alanlarda kariyer yapmak isteyenler için büyük bir avantajdır. Günümüzde birçok işveren, AutoCAD bilgisine sahip mühendis, tekniker ve tasarımcı aramaktadır. Ayrıca freelance olarak proje çizimi yaparak da gelir elde etmeniz mümkündür.

AutoCAD, mühendislik ve mimarlık dünyasının vazgeçilmez çizim araçlarından biridir. Ancak AutoCAD’in en güçlü özelliklerinden biri olan katman (layer) yönetimi, çoğu kullanıcı tarafından ya yeterince kullanılmaz ya da verimsiz kullanılır. Oysa katmanları etkili bir şekilde yönetmek, çizimlerinizi sadece düzenli tutmakla kalmaz, aynı zamanda okunabilirliği artırır, hataları azaltır ve iş akışınızı ciddi şekilde hızlandırır.

Bu yazıda AutoCAD’de katman yönetimi ile ilgili temel bilgilerden başlayarak, profesyonel seviyede katman kullanımı için ipuçlarına kadar kapsamlı bir rehber sunacağız.

---

Katman (Layer) Nedir?

Katman, AutoCAD’de çizim öğelerini sınıflandırmak ve yönetmek için kullanılan sanal bir çizim düzlemidir. Katmanlar sayesinde çizimdeki her öğeyi belirli bir gruba dahil ederek, onların görünürlüğünü, çizgi tipini, kalınlığını ve rengini bağımsız olarak kontrol edebilirsiniz.

Basit bir benzetmeyle, bir mimari projede; duvarlar bir katmana, mobilyalar başka bir katmana, elektrik tesisatı farklı bir katmana yerleştirilebilir. Bu sayede her birini bağımsız olarak açıp kapatmak, düzenlemek veya yazdırmak mümkündür.

---

Neden Katman Kullanmalısınız?

Katman kullanımının sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:

1. Düzenli ve Temiz Çizimler: Katmanlar sayesinde karmaşık çizimler bile kolaylıkla yönetilebilir hale gelir.
   
2. Okunabilirlik: Her öğe uygun bir katmanda olduğunda, çizimler daha anlaşılır ve profesyonel görünür.
   
3. Kontrol Kolaylığı: İlgili katmanları açıp kapatarak çizimi sadeleştirebilir, odaklanmak istediğiniz kısımları izole edebilirsiniz.
   
4. Yazdırma Ayarlarında Esneklik: Farklı katmanlara farklı çizgi kalınlıkları, renkler veya baskı stilleri atayarak çıktı kalitesini artırabilirsiniz.
   
5. İşbirliği: Birden fazla kişinin çalıştığı projelerde her bölüm için ayrı katmanlar oluşturmak, ekip çalışmasını kolaylaştırır.
   

---

AutoCAD’de Katman Yönetiminin Temel Adımları

1. Katman Oluşturma

AutoCAD’de katman oluşturmak oldukça kolaydır:

• Ribbon menüsünden “Home” sekmesine gidin.
  
• “Layers” panelinden “Layer Properties” seçeneğini tıklayın.
  
• Açılan Layer Properties Manager penceresinde “New Layer” butonuna tıklayarak yeni bir katman oluşturun.
  
• Katman adını anlamlı olacak şekilde girin. (Örneğin: Duvar, Elektrik, Mobilya, Ölçü vb.)
  

2. Katman Özelliklerini Ayarlama

Katmanlara şu özellikleri atayabilirsiniz:

• Renk (Color): Her katmanın farklı bir renge sahip olması, çizimde karışıklığı önler.
  
• Çizgi Tipi (Linetype): Kesikli, noktalı gibi çizgi tipleri katmanlar arasında ayrım yapmanıza olanak tanır.
  
• Çizgi Kalınlığı (Lineweight): Yazdırma işlemi sırasında vurguyu artırmak için farklı kalınlıklar kullanabilirsiniz.
  
• Görünürlük: Katmanları açıp kapatarak sadece üzerinde çalıştığınız kısımları gösterebilirsiniz.
  
• Kilit (Lock): Bazı katmanları kilitleyerek kazara değişiklik yapılmasını önleyebilirsiniz.
  

3. Katmanlara Nesne Atama

Her çizim öğesi (çizgi, daire, yazı, blok vs.) bir katmanda yer alır. Bir nesneyi seçip, özellikler (Properties) panelinden istediğiniz katmana taşıyabilirsiniz. Ayrıca çizim yapmadan önce hangi katman aktifse, çizdiğiniz tüm nesneler otomatik olarak o katmana eklenir.

---

İleri Düzey Katman Kullanımı İçin İpuçları

1. İsimlendirme Konvansiyonu Oluşturun

Katman adlarında standart bir yapı kullanmak, dosyanızın herkes tarafından kolayca anlaşılmasını sağlar. Örneğin:

KopyalaDüzenle

01_Mimar_Duvar

02_Elektrik_Tesisat

03_Mobilya

04_Ölçü

Bu şekilde hem konum hem de işlev belirtmiş olursunuz.

2. Katman Grupları Oluşturun (Layer Filters)

Katman filtreleri sayesinde benzer özelliklere sahip katmanları gruplandırarak yönetebilirsiniz. Özellikle büyük projelerde bu özellik çok kullanışlıdır.

3. Katman Durumlarını Kaydedin (Layer States)

Farklı senaryolar için (çizim, sunum, yazdırma vs.) farklı katman görünümleri oluşturmak istiyorsanız, Layer States Manager’ı kullanarak bu ayarları kaydedebilirsiniz. Böylece tek tıklamayla katman kombinasyonlarını değiştirmeniz mümkün olur.

4. Xref (Harici Referans) Kullanımında Katmanlar

Başka bir DWG dosyasını çiziminize referans olarak eklediğinizde (Xref), o dosyadaki katmanlar da sizin çiziminizde görünür hale gelir. Bu katmanları yönetmek için:

• Xref katmanlarını özel filtrelerde gruplayın.
  
• Xref katmanlarını kilitleyerek yanlışlıkla düzenlemeleri önleyin.
  
• Yazdırma sırasında karışıklık yaşamamak için Xref katmanlarını farklı renkte gösterin.
  

---

Yaygın Hatalar ve Kaçınılması Gerekenler

1. Tüm Nesneleri “0” Katmanına Yerleştirmek

AutoCAD açıldığında varsayılan olarak 0 katmanı aktiftir. Ancak tüm öğeleri bu katmana yerleştirmek, çizimi yönetilemez hale getirir. 0 katmanı genellikle blok tanımlarında kullanılır, genel kullanım için uygun değildir.

2. Fazla Sayıda Gereksiz Katman Oluşturmak

Her yeni çizim ögesine yeni bir katman açmak yerine, ortak özellik taşıyan öğeleri aynı katmanda gruplayın. Gereksiz katman sayısı, projenizin yönetimini zorlaştırır.

3. Katman Renklerini Rastsal Seçmek

Renk seçimi bilinçli yapılmalı. Renklerin belirli anlamlara gelmesi (örneğin kırmızı = elektrik, mavi = su tesisatı gibi) çizimin okunabilirliğini artırır.

4. Katman Adlarını Belirsiz Bırakmak

Layer1, Layer2 gibi adlar hiçbir bilgi vermez. Bu tür adlandırmalar, özellikle ekip çalışmalarında sorun yaratır.

---

Katman Yönetiminde En İyi Uygulamalar

• Projenin başlangıcında katman şablonu (layer template) oluşturun.
  
• Renk, çizgi tipi ve çizgi kalınlığı ayarlarını önceden tanımlayın.
  
• Katman kilitleme, dondurma (freeze) ve görünürlük ayarlarını dikkatli yönetin.
  
• Katmanları yazdırma stilleriyle (plot styles) uyumlu şekilde yapılandırın.
  
• Gerekmedikçe varsayılan “ByLayer” çizim ayarlarından sapmayın.
  
• Gerekirse LAYDEL, LAYMRG, LAYISO gibi katman yönetim komutlarını kullanarak düzenlemeler yapın.
  

---

Sonuç

AutoCAD’de katman yönetimi, çizim sürecini sadece hızlandırmakla kalmaz; aynı zamanda daha profesyonel, okunabilir ve paylaşılabilir dosyalar oluşturmanızı sağlar. İyi yapılandırılmış bir katman sistemi, karmaşık projelerde bile düzeni korur, hataları en aza indirir ve tüm ekip üyelerinin aynı dili konuşmasını sağlar.

Eğer AutoCAD’de katman kullanımını şimdiye kadar yüzeysel bir şekilde kullanıyorsanız, artık bu güçlü aracı derinlemesine kullanma zamanı geldi. Yukarıdaki ipuçlarını uygulayarak, çizimlerinizin hem kalitesini hem de verimliliğini ciddi ölçüde artırabilirsiniz.

AutoCAD, tasarım ve mühendislik dünyasında yaygın olarak kullanılan en güçlü bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımlarından biridir. Mimarlar, mühendisler, iç mimarlar ve teknikerler tarafından çizimlerin dijital ortamda oluşturulması, düzenlenmesi ve sunulması amacıyla kullanılır. Ancak AutoCAD, özellikle yeni başlayanlar için oldukça karmaşık görünebilir. Bu karmaşıklığı azaltmanın ve yazılımı daha verimli kullanmanın en etkili yollarından biri de kısayol tuşlarını öğrenmektir.

Bu yazıda, AutoCAD’e yeni başlayanlar için en yaygın ve kullanışlı kısayol tuşlarını, bunların nasıl kullanıldığını ve neden önemli olduklarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

---

Neden AutoCAD Kısayolları Kullanılmalı?

Kısayol tuşları, yazılımda bulunan komutları çok daha hızlı ve verimli bir şekilde kullanmanızı sağlar. Menüleri veya araç çubuklarını tek tek tıklamak yerine doğrudan klavye ile komutları çalıştırmak, iş akışınızı büyük ölçüde hızlandırır.

İşte kısayol tuşlarının bazı avantajları:

• Zaman tasarrufu sağlar.
  
• El-göz koordinasyonunu artırır.
  
• Tasarım sürecini kesintisiz hale getirir.
  
• Profesyonel çalışmalarda standardı yakalamanıza yardımcı olur.
  

---

AutoCAD Kısayol Tuşları: Temel Komutlar

1. L (Line – Çizgi)

Çizgi çizmek için kullanılır. En temel komutlardan biridir.

Kullanımı:

• Klavyeden L yazıp Enter tuşuna basın.
  
• Başlangıç noktasını seçin, ardından bitiş noktasını belirleyin.
  

---

2. C (Circle – Daire)

Belirtilen bir merkez noktası ve yarıçap değeri ile daire çizer.

Kullanımı:

• C → Enter
  
• Merkez noktasını tıklayın.
  
• Yarıçapı girin veya ikinci noktayı belirleyin.
  

---

3. REC (Rectangle – Dikdörtgen)

İki köşe noktasıyla dikdörtgen çizer.

Kullanımı:

• REC → Enter
  
• İlk köşeyi tıklayın, ardından karşı köşeyi belirtin.
  

---

4. PL (Polyline – Çoklu çizgi)

Birden fazla doğruyu tek bir nesne gibi çizmeye yarar.

Kullanımı:

• PL → Enter
  
• İlk noktayı tıklayın, ardından diğer noktaları belirleyin.
  

---

5. TR (Trim – Kırpma)

Çakışan çizgileri ya da fazla uzantıları kırpmak için kullanılır.

Kullanımı:

• TR → Enter → Enter
  
• Kırpılacak kısmı seçin.
  

---

6. EX (Extend – Uzatma)

Çizgileri başka bir çizgiye kadar uzatır.

Kullanımı:

• EX → Enter → Enter
  
• Uzatılacak çizgiyi seçin.
  

---

7. E (Erase – Silme)

Seçilen nesneleri siler.

Kullanımı:

• E → Enter
  
• Silmek istediğiniz nesneyi seçin → Enter
  

---

8. M (Move – Taşıma)

Seçili nesneleri belirli bir mesafeye taşımanızı sağlar.

Kullanımı:

• M → Enter
  
• Nesneyi seçin → Enter
  
• Başlangıç ve hedef noktayı girin.
  

---

9. CO (Copy – Kopyalama)

Nesneleri çoğaltmak için kullanılır.

Kullanımı:

• CO → Enter
  
• Nesneleri seçin → Enter
  
• Referans ve hedef noktaları girin.
  

---

10. RO (Rotate – Döndürme)

Nesneleri belirli bir merkez etrafında döndürür.

Kullanımı:

• RO → Enter
  
• Nesneyi seçin → Enter
  
• Dönme merkezini belirtin ve derece girin.
  

---

Nesne Düzenleme Komutları

11. SC (Scale – Ölçeklendirme)

Nesnelerin boyutunu artırır ya da küçültür.

Kullanımı:

• SC → Enter
  
• Nesneleri seçin → Enter
  
• Referans noktası ve ölçek faktörü girin.
  

---

12. MI (Mirror – Yansıtma)

Nesneleri belirli bir eksende simetrik olarak çoğaltır.

Kullanımı:

• MI → Enter
  
• Nesne seçin → Enter
  
• Yansıtma eksenini belirleyin.
  

---

13. F (Fillet – Köşe Yuvarlama)

İki çizgi arasındaki köşeyi yuvarlar.

Kullanımı:

• F → Enter
  
• R yazarak yarıçap belirleyin
  
• İki çizgiyi seçin.
  

---

14. CHA (Chamfer – Pah Kırma)

İki çizgi arasında düz bir kenar oluşturur.

Kullanımı:

• CHA → Enter
  
• İki kenar arasında açı belirlenir.
  

---

15. O (Offset – Paralel Çizim)

Seçilen çizgiden belirli bir mesafede paralel bir çizgi oluşturur.

Kullanımı:

• O → Enter
  
• Mesafeyi girin → çizgiyi seçin.
  

---

Görünüm ve Yardımcı Komutlar

16. Z (Zoom)

Çizimi yakınlaştırmak veya uzaklaştırmak için kullanılır.

Kullanımı:

• Z → Enter → E (Tüm alanı sığdırmak için)
  

---

17. P (Pan – Kaydırma)

Çizim alanında yatay ya da dikey kaydırma yapar.

Kullanımı:

• P → Enter ardından fareyi kullanın.
  

---

18. UN (Units – Birimler)

Çizimde kullanılacak ölçü birimlerini ayarlamak için kullanılır.

Kullanımı:

• UN → Enter
  
• Açılan pencereden birim sistemini seçin.
  

---

Çalışma Alanı Düzenleme

19. LA (Layer – Katmanlar)

Katmanları yönetmek için kullanılır.

Kullanımı:

• LA → Enter
  
• Katman oluşturabilir, adlandırabilir, renk atayabilirsiniz.
  

---

20. DIM (Dimension – Ölçülendirme)

Nesnelerin ölçülerini göstermek için kullanılır.

Kullanımı:

• DIM → Enter
  
• Ölçülendirmek istediğiniz iki noktayı seçin.
  

---

Ekstra Faydalı Kısayollar

Kısayol	Açıklama
CTRL + S	Çizimi kaydeder.
CTRL + Z	Geri al (Undo).
CTRL + Y	İleri al (Redo).
CTRL + P	Yazdırma ekranı açılır.
F8	Ortho Mode aç/kapat (dikey/yatay çizim).
F3	Nesne yakalama (Object Snap).

---

Yeni Başlayanlara Tavsiyeler

1. Pratik Yapın: AutoCAD kısayollarını öğrenmenin en iyi yolu düzenli olarak uygulamaktır.
   
2. Komut Satırını Kullanın: Yazılımın komut satırı, size yardımcı bilgiler verir ve süreci hızlandırır.
   
3. Kendi Kısayollarınızı Oluşturun: Sık kullandığınız komutlara özel kısa tuşlar atayabilirsiniz.
   
4. Katmanları Etkin Kullanın: Farklı elemanları farklı katmanlarda çizmek düzeni artırır.
   
5. Şablon Dosyaları Kullanın: Başlangıç şablonları zamandan kazandırır.
   

---

Sonuç

AutoCAD, profesyonel tasarım süreçlerinde vazgeçilmez bir araçtır. Ancak bu kadar güçlü bir yazılımı etkili kullanmak, sadece araçları tanımakla değil, bu araçlara hızlı erişebilmekle de mümkündür. Bu noktada, AutoCAD kısayol tuşları yeni başlayanlar için olmazsa olmazdır. Bu kılavuzda yer alan temel kısayollarla çalışmaya başladığınızda, zamanla refleks haline geldiğini görecek ve çizim sürecinizin ne kadar hızlandığını fark edeceksiniz.

Unutmayın: Ustalık, pratikle gelir. Başta karmaşık gelse de, AutoCAD sizi profesyonel bir seviyeye taşımak için doğru yolda bir basamaktır.

AutoCAD, mühendislik ve tasarım dünyasının vazgeçilmez araçlarından biri olsa da, belirli işlemlerin tekrar tekrar manuel olarak yapılması zamanla kullanıcılar için büyük bir yük haline gelebilir. İşte bu noktada AutoLISP, AutoCAD’in sağladığı güçlü ve esnek bir programlama dili olarak devreye girer. AutoLISP sayesinde AutoCAD üzerinde kendi özel komutlarınızı yazarak çizim sürecini büyük ölçüde hızlandırabilir, otomasyon sağlayabilirsiniz.

Bu yazıda AutoLISP dili, temel sözdizimi, komut oluşturma yöntemleri ve kullanım senaryoları detaylı şekilde ele alınacaktır.

---

1. AutoLISP Nedir?

AutoLISP, Lisp programlama dilinin AutoCAD’e uyarlanmış bir versiyonudur. Lisp, “LISt Processing” kelimelerinden türetilmiş, 1950’lerden bu yana var olan bir fonksiyonel programlama dilidir. AutoLISP ise AutoCAD kullanıcılarına kendi iş akışlarını otomatikleştirecek komutlar ve programlar yazma imkânı sunar.

AutoLISP, özellikle aşağıdaki işlemler için oldukça faydalıdır:

• Tekrarlayan komutların otomasyonu
  
• Kendi özel çizim rutinlerinin oluşturulması
  
• Parametrik çizim
  
• Nesneler üzerinde seri işlemler (örneğin toplu katman değiştirme)
  
• Veriye dayalı çizim (örneğin dış veri ile çizim oluşturma)
  

---

2. AutoLISP Nasıl Çalışır?

AutoLISP, doğrudan AutoCAD’in komut satırından veya bir .LSP uzantılı dosya aracılığıyla çalıştırılır. AutoCAD’in içine gömülü olan Visual LISP Editor (VLISP) veya Not Defteri gibi basit metin düzenleyiciler ile yazılır.

AutoLISP Dosyası Yaratmak için:

1. Not Defteri’nde bir .lsp dosyası oluşturun.
   
2. Kodlarınızı yazın.
   
3. AutoCAD’de APPLOAD komutu ile bu dosyayı yükleyin.
   
4. Tanımladığınız özel komutları doğrudan kullanmaya başlayın.
   

---

3. Temel Sözdizimi (Syntax)

AutoLISP fonksiyonel bir dildir. Her komut parantezler içerisinde yazılır.

Örnek:

lisp

KopyalaDüzenle

(+ 2 3) ; Sonuç: 5

Temel Yapılar:

Yapı	Açıklama
(defun …)	Fonksiyon tanımı
(setq …)	Değişken tanımlama
(command …)	AutoCAD komutlarını çalıştırma
(if …)	Koşul ifadeleri
(while …)	Döngü oluşturma
(prompt “…”)	Kullanıcıya mesaj yazdırma
(getpoint), (getreal)	Kullanıcıdan giriş alma

---

4. Basit Bir Komut Oluşturma

Aşağıda, belirlenen iki nokta arasında çizgi çizen basit bir AutoLISP komutu yer almaktadır.

lisp

KopyalaDüzenle

(defun c:cizgi () ; ‘cizgi’ komutu oluşturuluyor

  (setq p1 (getpoint “\nİlk noktayı seçin: “))

  (setq p2 (getpoint “\nİkinci noktayı seçin: “))

  (command “LINE” p1 p2 “”) ; AutoCAD’in LINE komutu çağrılıyor

  (princ)

)

• defun: Yeni fonksiyon tanımlar.
  
• c:cizgi: cizgi adlı komutu tanımlar (c: öneki, AutoCAD komutu olarak tanınmasını sağlar).
  
• command: AutoCAD komutlarını çalıştırmak için kullanılır.
  

Bu kodu .lsp dosyasına kaydettikten sonra AutoCAD’de APPLOAD ile yükleyebilir ve komut satırına CIZGI yazarak çalıştırabilirsiniz.

---

5. Gelişmiş Komutlara Giriş

AutoLISP ile sadece basit komutlar değil, oldukça karmaşık işlemler de gerçekleştirilebilir. Örneğin; belirli bir katmanda olan tüm nesneleri seçip başka bir katmana taşıma, belirli geometrik kurallara göre obje çizme, kullanıcıdan veri alarak otomatik yerleşim yapma vb.

Örnek: Katman Kontrolü ve Otomatik Katman Oluşturma

lisp

KopyalaDüzenle

(defun c:yeniKatman ()

  (if (tblsearch “layer” “MIMARI”)

    (prompt “\n’MIMARI’ katmanı zaten mevcut.”)

    (command “LAYER” “Make” “MIMARI” “Color” “2” “” “”)

  )

  (princ)

)

Bu kod:

• “MIMARI” adında bir katman olup olmadığını kontrol eder,
  
• Yoksa yeni bir katman oluşturur ve ona renk atar.
  

---

6. Kullanım Senaryoları

Senaryo 1: Toplu Nesne Taşıma

Her gün benzer yerleşim planlarında logoları belirli koordinatlara taşımak mı gerekiyor? AutoLISP ile sabit bir noktaya taşınabilir.

lisp

KopyalaDüzenle

(defun c:logoTasi ()

  (setq ss (ssget))

  (command “move” ss “” “0,0” “100,200”)

  (princ)

)

Senaryo 2: Belirli Renklerdeki Objeleri Silme

Projede belli bir renge sahip objeleri silmek gerekebilir.

lisp

KopyalaDüzenle

(defun c:silKirmizi ()

  (setq ss (ssget “X” ‘((62 . 1)))) ; 1 = kırmızı

  (if ss

    (command “erase” ss “”)

    (prompt “\nSilinecek kırmızı obje bulunamadı.”)

  )

  (princ)

)

Senaryo 3: Otomatik Başlık Bloğu Yerleştirme

AutoLISP ile her çizime otomatik başlık bloğu yerleştirilebilir.

lisp

KopyalaDüzenle

(defun c:baslikEkle ()

  (command “-insert” “BASLIK_BLOK” “0,0” “1” “1” “0”)

  (princ)

)

---

7. Visual LISP Editor ile Gelişmiş Kodlama

AutoCAD, Visual LISP IDE adı verilen entegre geliştirme ortamını da sunar. Burada:

• Kod renklendirme
  
• Hata ayıklama (debugging)
  
• Fonksiyon takibi
  
• Kod çalıştırma ve test etme
  

gibi özellikler kullanılabilir. Visual LISP Editor’a erişmek için AutoCAD komut satırına VLISP veya VLIDE yazmanız yeterlidir.

---

8. AutoLISP ile Dosya İşlemleri ve Veri Girişi

AutoLISP sayesinde dış dosyalardan veri okuyarak çizim oluşturmak mümkündür. Örneğin, bir CSV dosyasından alınan koordinatlara göre nokta yerleştirme yapılabilir.

Ayrıca veri tabanları ya da Excel ile entegrasyon isteyen kullanıcılar için Visual LISP veya ActiveX API’leri ile daha ileri otomasyon yapılabilir.

---

9. AutoLISP ile GUI (Arayüz) Oluşturmak

AutoLISP sadece komut satırına bağlı kalmaz. DCL (Dialog Control Language) desteği ile kullanıcıya özel formlar, butonlar ve liste menüleri de hazırlanabilir.

Bu sayede:

• Kullanıcıdan daha sade ve kontrollü veri girişi sağlanır
  
• Hatalar azalır, kullanıcı deneyimi gelişir
  

---

10. Sonuç ve Öneriler

AutoLISP, AutoCAD’in sunduğu en güçlü özelleştirme araçlarından biridir. Özellikle üretim ve tasarım süreçlerinde tekrarlayan görevleri ortadan kaldırarak verimliliği katlar. Kendi komutlarınızı yazarak:

• Çizim hatalarını azaltabilirsiniz
  
• Süreçlerinizi hızlandırabilirsiniz
  
• Standartları koruyarak kaliteyi artırabilirsiniz
  

Yeni başlayanlar için öneriler:

• Küçük komutlarla başlayın.
  
• Hazır AutoLISP örneklerini inceleyin.
  
• HELP komutuyla AutoCAD fonksiyonlarını araştırın.
  
• Kodları anlamak için satır satır çalıştırarak test edin.
  

AutoCAD, ilk kez piyasaya sürüldüğü 1980’lerden bu yana mühendislik, mimarlık, iç mimarlık, mekanik tasarım ve şehir planlama gibi birçok disiplinde vazgeçilmez bir çizim aracı olmuştur. Uzun yıllar boyunca özellikle 2D teknik çizimler için standart haline gelen AutoCAD, zamanla 3D modelleme yetenekleri ile de dikkat çekmeye başlamıştır.

Bu yazının amacı, AutoCAD’de 2D çizimden 3D modellemeye geçiş sürecini, temel kavramları, kullanılan araçları ve dikkat edilmesi gereken teknikleri detaylı şekilde açıklamaktır.

---

1. 2D ve 3D Tasarım Arasındaki Temel Farklar

2D Tasarım (İki Boyutlu)

AutoCAD kullanıcılarının büyük çoğunluğu başlangıçta 2D (iki boyutlu) çizim ile tanışır. 2D çizimler; plan, kesit, görünüş gibi teknik çizimleri oluşturmak için kullanılır. Bu çizimler yalnızca X (yatay) ve Y (dikey) eksenlerinde çalışır.

3D Tasarım (Üç Boyutlu)

3D tasarımda ise bir nesnenin hacmi ve derinliği de tanımlanır. Bu da Z ekseninin devreye girmesi anlamına gelir. 3D modelleme ile, objelerin gerçek hayattaki fiziksel formları oluşturulabilir, görselleştirilebilir ve çeşitli mühendislik analizlerine hazırlanabilir.

---

2. AutoCAD’de 3D Modelleme Türleri

AutoCAD’de 3D modelleme birkaç farklı yöntemle gerçekleştirilebilir:

a. Wireframe (Tel Kafes) Modelleme

Tel kafes modelleme, nesneleri sadece kenar çizgileriyle temsil eder. Görselleştirme açısından zayıftır ancak bazı durumlarda hızlı referans için kullanılabilir.

b. Surface (Yüzey) Modelleme

Nesnelerin sadece yüzeyleri tanımlanır. Gerçek hacme sahip değillerdir ancak aerodinamik tasarımlar gibi yüzey ağırlıklı çalışmalarda kullanışlıdır.

c. Solid (Katı) Modelleme

En gerçekçi modelleme türüdür. Nesneler hacme sahiptir. Parçalar birleştirilebilir, kesilebilir ve işlenebilir. Bu yöntem mühendislik, üretim ve teknik çizimlerde yaygın olarak kullanılır.

---

3. 3D Modelleme İçin AutoCAD Arayüzü Hazırlığı

AutoCAD’de 3D çalışmaya başlamak için bazı ön hazırlıklar gereklidir:

a. Workspace Ayarı

AutoCAD genellikle 2D Drafting & Annotation modu ile açılır. 3D çalışmak için:

• Komut satırına WORKSPACE yazılır ve “3D Modeling” seçilir.
  

b. Görünüm Ayarı

Modeli rahat görmek için 3D görünüm modları kullanılmalıdır:

• Komut satırına VIEWCUBE veya NAVVCUBE yazılarak görünüm kontrolü sağlanabilir.
  
• Perspektif görünüm için SE Isometric, SW Isometric gibi komutlar tercih edilebilir.
  

c. UCS (User Coordinate System)

3D çalışmalarda eksenleri doğru yönetmek için UCS komutu ile çalışma düzlemi değiştirilebilir.

---

4. 2D’den 3D’ye Geçiş Yöntemleri

AutoCAD’de 2D çizimler, 3D modellere dönüştürülebilir. Bu dönüşüm birkaç temel yöntemle gerçekleştirilir:

a. Extrude (Dışa Taşıma)

• 2D kapalı şekiller (örneğin daire, dikdörtgen, poligon) Z ekseninde yükseltilerek 3D hacim haline getirilir.
  
• Komut: EXTRUDE
  

Örnek: Bir daire çizilir, ardından EXTRUDE ile 100 mm yukarı taşınır, sonuç bir silindir olur.

b. Revolve (Döndürerek Katılaştırma)

• Bir profil, ekseni etrafında döndürülerek 3D model elde edilir.
  
• Komut: REVOLVE
  

Örnek: Yarım kesit çember çizilip REVOLVE komutuyla 360° döndürülerek bir küre oluşturulabilir.

c. Sweep (Yol Boyunca Taşıma)

• Bir profil belirli bir yol boyunca taşınarak hacim elde edilir.
  
• Komut: SWEEP
  

Örnek: Kare bir kesit, bir eğri boyunca sürüklenerek boru şeklinde bir model oluşturulabilir.

d. Loft (İki Profil Arasında Geçiş)

• İki veya daha fazla 2D profil arasında geçiş yüzeyi oluşturularak hacim elde edilir.
  
• Komut: LOFT
  

---

5. 3D Modelleme Araçları ve Komutları

Union, Subtract ve Intersect

• UNION: İki katı nesneyi birleştirir.
  
• SUBTRACT: Bir nesneyi diğerinden çıkarır.
  
• INTERSECT: Kesişimde kalan kısmı alır.
  

Bu üç komut, katı modelleme işlemlerinin temel taşlarıdır ve karmaşık parça üretiminde sıklıkla kullanılır.

Presspull

PRESSPULL komutu, yüzeyleri seçerek o alanı hızlıca yukarı veya aşağı yönde katı hale getirme imkânı sunar. Bu, hızlı prototipleme için oldukça faydalıdır.

Fillet ve Chamfer

• 3D köşeleri yumuşatmak veya kırmak için kullanılır.
  
• Komutlar: FILLETEDGE, CHAMFEREDGE
  

---

6. Görselleştirme ve Render İşlemleri

Modelleme tamamlandıktan sonra, modelin gerçekçi görünmesi için görselleştirme işlemleri yapılabilir:

Visual Styles

• 2D Wireframe, Conceptual, Shaded, Realistic gibi stiller ile modelin görünümü değiştirilebilir.
  

Materials (Malzemeler)

• MATERIALS panelinden metal, ahşap, cam gibi malzemeler atanarak render öncesi model hazırlanır.
  

Lights (Işıklar)

• Gerçekçi gölge ve yansıma oluşturmak için sahneye ışık eklenebilir.
  

Render

• RENDER komutu ile sahne yüksek çözünürlükte görüntü haline getirilebilir.
  

---

7. Gerçek Hayattan Kullanım Senaryoları

a. Mimarlık ve İç Mimarlık

Mimari projelerde planlar 2D olarak hazırlanır, ardından binanın formu 3D modele çevrilir. Bu sayede müşteri için gerçekçi görselleştirme ve sunum yapılabilir.

b. Makine Mühendisliği

Parça detayları 2D teknik resimle çizildikten sonra 3D katı modelle birleştirilerek montaj analizleri ve üretim simülasyonları yapılabilir.

c. Ürün Tasarımı

Endüstriyel ürünler önce 2D skeçlerle tasarlanır, ardından 3D modelleme ile prototip hazırlanır. Ergonomik değerlendirmeler bu aşamada yapılabilir.

d. Şehir Planlama

Şehir ve peyzaj tasarımlarında zemin konturları, yollar ve yapı blokları 3D’ye dönüştürülerek topografik analiz ve görsel sunumlar hazırlanır.

---

8. 2D ve 3D Çalışmaların Entegrasyonu

AutoCAD’in en büyük avantajlarından biri, 2D ve 3D çizimlerin aynı dosya içerisinde birlikte kullanılabilmesidir. Bu da özellikle üretim ve inşaat gibi disiplinlerde, hem teknik çizim hem de görselleştirme ihtiyacını tek platformda çözme imkânı sunar.

• SECTIONPLANE komutu ile 3D modelden otomatik kesit alınabilir.
  
• FLATSHOT komutu ile 3D modelin 2D görünüşü çıkartılabilir.
  

---

9. Sonuç: 2D’den 3D’ye Geçişin Önemi

AutoCAD ile 3D modellemeye geçiş, teknik çizim kabiliyetlerini sadece düzlemde değil hacimde de geliştirir. Bu yetenek;

• Tasarım hatalarını azaltır,
  
• Müşteri iletişimini güçlendirir,
  
• Prototipleme sürecini hızlandırır,
  
• Üretime daha doğru ve eksiksiz veri aktarılmasını sağlar.
  

Günümüz rekabetçi tasarım ortamında yalnızca 2D çizim yapmak artık yeterli değil. 3D modelleme becerisi, AutoCAD kullanıcılarının kariyerlerini ve projelerini bir adım ileriye taşımak için kritik bir araçtır.

AutoCAD, teknik çizim dünyasında en çok tercih edilen CAD yazılımlarından biridir. Gerek mimarlık, gerekse makine mühendisliği veya elektrik projelendirme alanlarında yaygın olarak kullanılan AutoCAD, kullanıcılarına zaman kazandıran pek çok özellik sunar. Bu özelliklerden biri de dinamik bloklar (dynamic blocks)’tır. Dinamik bloklar, çizimlerin daha esnek ve parametrik hale gelmesini sağlayarak verimliliği önemli ölçüde artırır. Bu yazıda, AutoCAD’de dinamik blok oluşturmanın temel adımlarını ve farklı kullanım senaryolarını ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.

---

1. Dinamik Blok Nedir?

Dinamik bloklar, AutoCAD içerisinde tanımlanan ve içinde çeşitli parametreler ve eylemler barındıran özel bloklardır. Normal bloklar sadece bir çizim öğesinin sabit bir kopyasını içerirken, dinamik bloklar kullanıcı etkileşimine göre şekil veya ölçü değiştirebilir. Örneğin bir kapı bloğunun açıklığı değiştirilebilir ya da bir dolabın yüksekliği kolayca ayarlanabilir.

---

2. Dinamik Blokların Avantajları

a. Zaman Tasarrufu

Farklı boyutlara sahip onlarca farklı bloğu çizmek yerine, tek bir dinamik blokla tüm varyasyonları kapsamak mümkündür.

b. Çizimlerde Tutarlılık

Standart bloklar genellikle yeniden çizim sırasında farkında olmadan küçük değişikliklere uğrayabilir. Dinamik bloklar sayesinde tüm projelerde aynı standart korunur.

c. Esneklik ve Parametrik Çalışma

Dinamik bloklar, çizimi sabit olmaktan çıkarır. Kullanıcı, bir bloğun boyutunu, yönünü ya da sayısını çizim alanında rahatlıkla değiştirebilir.

---

3. Dinamik Blok Nasıl Oluşturulur?

AutoCAD’de dinamik blok oluşturmak için temel adımlar aşağıdaki gibidir:

Adım 1: Blok Oluşturma

İlk olarak standart bir blok oluşturulur. Bunun için aşağıdaki komutlar kullanılır:

• BLOCK veya B komutu ile blok tanımlanır.
  
• Blok ismi verilir, referans noktası belirlenir ve seçilecek nesneler işaretlenir.
  

Adım 2: Block Editor’a Geçiş

Dinamik özellikler tanımlamak için oluşturulan blok Block Editor ortamında düzenlenmelidir.

• Komut satırına BEDIT yazılarak blok editörüne girilir.
  
• İlgili blok seçilerek düzenleme ekranı açılır.
  

Adım 3: Parametre ve Eylem Eklemek

Blok editöründe parametre (parameter) ve eylem (action) araçları kullanılır. Bu araçlar sayesinde dinamiklik sağlanır.

Temel Parametreler:

• Linear: Boy uzatmak için.
  
• Rotation: Dönme hareketi eklemek için.
  
• Flip: Ayna simetrisi oluşturmak için.
  
• Visibility: Farklı görünümleri seçmek için.
  
• Lookup: Tanımlı değerleri liste şeklinde sunmak için.
  

Temel Eylemler:

• Move: Nesne taşımak.
  
• Stretch: Uzatma veya kısaltma.
  
• Scale: Ölçek değiştirme.
  
• Array: Tek bir bloğun çoklu kopyasını üretmek.
  

Adım 4: Test Etme ve Kaydetme

Tüm parametreler ve eylemler tanımlandıktan sonra Test Block komutu ile blok çalışma şekli test edilir. Sorunsuz çalışıyorsa blok kaydedilir ve Block Editor kapatılır.

---

4. Uygulamalı Örnekler ve Kullanım Senaryoları

Senaryo 1: Mimari Kapı ve Pencere Blokları

Mimarlar genellikle farklı boyutlardaki kapı ve pencere açıklıklarıyla çalışır. Her biri için ayrı ayrı blok çizmek yerine dinamik bir kapı bloğu oluşturularak;

• Açıklık genişliği parametreyle değiştirilebilir.
  
• Dönme hareketi ile kapı yönü ayarlanabilir.
  
• Visibility özelliğiyle tek kanatlı, çift kanatlı gibi farklı türler tek blokta toplanabilir.
  

Senaryo 2: Elektrik Priz ve Anahtar Sembolleri

Elektrik projelerinde kullanılan priz, anahtar gibi elemanların yönleri ve açıklama etiketleri farklı olabilir. Dinamik bloklarla;

• Ayna simetrisi ile yön değiştirilebilir.
  
• Lookup tablosuyla farklı tipte prizler (USB, 220V, telefon vb.) tek bir bloktan seçilebilir.
  

Senaryo 3: Makine Parçaları

Makine mühendisleri, çoğu zaman benzer ancak boyutları farklı birçok parçayla çalışır. Örneğin bir cıvata bloğunda;

• Uzunluk parametre ile değiştirilebilir.
  
• Çap değeri farklı tipler için lookup ile tanımlanabilir.
  
• Diş açısı döndürme parametresi ile kontrol edilebilir.
  

Senaryo 4: Mobilya Tasarımları (İç Mimarlık)

Bir mutfak dolabı bloğu düşünün. Dolabın genişliği, yüksekliği ve derinliği projeye göre değişebilir. Bunun için;

• 3 farklı linear parametre ile boyutlar tanımlanır.
  
• Kapak sayısı, array parametresi ile kontrol edilebilir.
  
• Farklı dolap stilleri visibility ile seçilebilir hale getirilebilir.
  

Senaryo 5: Peyzaj ve Altyapı Planları

Parklarda kullanılan oturma bankları, ağaç türleri, sulama sistemleri gibi öğeler standartlaşabilir. Her öğe için dinamik blok oluşturarak;

• Farklı bitki türleri arasında geçiş yapılabilir.
  
• Bank yönü flip özelliğiyle ayarlanabilir.
  
• Boru çapları veya uzunlukları kolayca değiştirilebilir.
  

---

5. En İyi Uygulamalar ve İpuçları

• Blok Adlandırması: Dinamik bloklar çok sayıda kullanılabileceği için isimlendirme sistematik olmalıdır (örneğin: Kapı_TK_90, Dolap_Yüksek_Alt).
  
• Sadelik: Çok fazla parametre eklemek bloğu karmaşık hale getirebilir. İhtiyaca yönelik sade bloklar daha verimlidir.
  
• Lookup Kullanımı: Kullanıcıların ön tanımlı değerler arasında seçim yapmasını sağlar, hata riskini azaltır.
  
• Sürüm Uyumluluğu: Dinamik bloklar, AutoCAD’in eski sürümleriyle her zaman tam uyumlu olmayabilir. Blokların kaydedileceği sürüm dikkatle seçilmelidir.
  

---

6. Sonuç

AutoCAD’de dinamik blok kullanımı, profesyonel çizim yapan tüm disiplinlerde verimliliği ve çizim kalitesini önemli ölçüde artıran bir yöntemdir. Özellikle tekrarlı öğelerin yer aldığı projelerde hem zaman hem de tutarlılık açısından büyük avantaj sağlar. Doğru tanımlanmış bir dinamik blok, onlarca çizimi tek başına üstlenebilir hale gelir.

Mimarlık, elektrik, makine, peyzaj ve iç mimarlık gibi birçok farklı alanda uygulanabilirliği olan dinamik bloklar, AutoCAD kullanıcılarının iş akışını daha pratik ve güçlü hale getirir. Bu yüzden çizim işlerinde profesyonelleşmek isteyen herkesin dinamik blokları etkin şekilde kullanmayı öğrenmesi önemlidir.

Mimarlık, mühendislik, iç mimarlık, endüstriyel tasarım ve pek çok teknik çizim alanında profesyonel olarak kullanılan AutoCAD, dünyanın en popüler bilgisayar destekli tasarım (CAD – Computer Aided Design) yazılımlarından biridir. Peki AutoCAD tam olarak nedir, ne işe yarar ve bu programı kullanmaya nasıl başlanır?

Bu yazıda AutoCAD’in ne olduğundan, kullanım alanlarından ve yeni başlayanlar için temel bilgilerden bahsedeceğiz. Başlangıç seviyesindeki kullanıcılar için adım adım bir rehber de sunacağız.

---

AutoCAD Nedir?

AutoCAD, 1982 yılında Autodesk firması tarafından geliştirilen bir 2D ve 3D teknik çizim ve tasarım yazılımıdır. Kullanıcıların dijital ortamda planlar, projeler ve teknik çizimler oluşturmasına olanak tanır. Günümüzde mimariden makine mühendisliğine kadar birçok disiplinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

AutoCAD, kullanıcılara hem iki boyutlu (2D) hem de üç boyutlu (3D) çizimler yapma imkânı sunar. Bu özelliğiyle sadece tasarım yapmakla kalmaz, aynı zamanda projelerin teknik detaylarını da kapsamlı şekilde analiz etmeyi mümkün kılar.

---

AutoCAD Ne İşe Yarar?

AutoCAD’in kullanım alanı oldukça geniştir. İşte AutoCAD’in başlıca kullanım amaçları:

1. Mimarlık ve İç Mimarlık

AutoCAD, mimarlar ve iç mimarlar tarafından bina planları, kesitler, cephe çizimleri, yerleşim planları gibi detaylı teknik çizimler oluşturmak için kullanılır. Aynı zamanda mobilya yerleşimleri, dekorasyon planları gibi iç tasarım unsurlarının düzenlenmesinde de etkilidir.

2. Makine Mühendisliği

Makine mühendisleri, AutoCAD ile makine parçalarının teknik çizimlerini yapar. Dişli, şaft, yatak gibi parçaların ölçülü ve standartlara uygun çizimleri hazırlanabilir.

3. Elektrik ve Elektronik

Elektrik mühendisleri, AutoCAD ile elektrik devre şemaları, pano yerleşimleri ve kablolama planları oluşturabilirler.

4. İnşaat ve Altyapı

İnşaat mühendisleri AutoCAD ile statik projeler, kolon aplikasyon planları, temeller, kanalizasyon hatları ve diğer altyapı sistemlerini detaylı olarak çizebilirler.

5. Endüstriyel Tasarım

Ürün tasarımı, ambalaj tasarımı, mobilya tasarımı gibi alanlarda AutoCAD sıklıkla tercih edilir.

---

AutoCAD’in Avantajları Nelerdir?

• Hassasiyet ve Detay: Milimetre seviyesinde ölçümlerle son derece hassas çizimler yapılabilir.
  
• Zaman Kazandırır: Tekrar kullanılabilir bloklar, kopyalama, aynalama gibi komutlarla süreçler hızlanır.
  
• Revizyon Kolaylığı: Yapılan değişiklikler hızlıca uygulanabilir, eski versiyonlara dönüş mümkündür.
  
• Uyumluluk: DWG, DXF gibi formatlarla birçok programla uyumlu çalışabilir.
  
• 3D Görselleştirme: Projeler üç boyutlu olarak görselleştirilebilir ve sunumlar için kullanılabilir.
  

---

AutoCAD’e Başlangıç: Temel Kavramlar

AutoCAD’e yeni başlayanlar için bazı temel kavramlar oldukça önemlidir. İşte AutoCAD’i öğrenirken bilmeniz gereken bazı temel öğeler:

1. Arayüz (Interface)

AutoCAD arayüzü, araç çubukları, komut satırı, çizim alanı ve katman yönetimi bölümlerinden oluşur. Kullanıcı arayüzü, oldukça özelleştirilebilir yapıdadır.

2. Komut Satırı (Command Line)

AutoCAD’in en önemli unsurlarından biridir. Çizim ve düzenleme işlemleri çoğunlukla komut satırına yazarak gerçekleştirilir. Örneğin:

• LINE komutu ile çizgi çizilir.
  
• CIRCLE komutu ile daire çizilir.
  
• TRIM komutu ile çizim elemanları kesilir.
  

3. Katmanlar (Layers)

Katmanlar, çizim elemanlarını gruplamak ve düzeni sağlamak için kullanılır. Her katmanın rengi, tipi ve kalınlığı belirlenebilir. Bu sayede elektrik planı, tesisat, mobilya gibi bileşenler ayrı ayrı yönetilebilir.

4. Koordinat Sistemi

AutoCAD’de her noktanın bir koordinatı vardır. Çizimler genellikle XY düzleminde yapılır. İleri düzey kullanıcılar 3D koordinat sistemiyle çalışabilir.

5. Ölçek ve Birim

AutoCAD’de çalışmaya başlamadan önce birim seçimi yapılmalıdır: milimetre, santimetre, inç gibi. Aynı zamanda çıktı alınacaksa uygun ölçeklendirme yapılması önemlidir.

---

AutoCAD Başlangıç Seviyesi Adımları

Yeni başlayanlar için AutoCAD öğrenme sürecinde aşağıdaki adımları izlemek faydalı olacaktır:

1. Yazılımı Kurun ve Ayarları Yapın

Autodesk’in resmi sitesinden öğrenci ya da deneme sürümünü indirerek başlayabilirsiniz. Programı kurduktan sonra kullanıcı arayüzünü ve temel ayarları inceleyin.

2. Basit Komutları Öğrenin

İlk olarak çizgi (LINE), daire (CIRCLE), dikdörtgen (RECTANGLE) gibi temel komutlarla başlayın. Daha sonra düzenleme komutlarına geçebilirsiniz:

• MOVE (Taşıma)
  
• COPY (Kopyalama)
  
• OFFSET (Öteleme)
  
• TRIM (Kırpma)
  

3. Uygulama Yapın

Basit plan çizimleri yaparak öğrendiklerinizi pekiştirin. Örneğin, bir oda planı, masa üstü görünüşü gibi çalışmalar yapabilirsiniz.

4. Katman Yönetimini Öğrenin

Katmanları kullanarak projelerinizi daha düzenli ve profesyonel hale getirin.

5. Çıktı Almayı Öğrenin

Çiziminizi kağıda dökmek için Layout, Plot ve Viewport gibi özellikleri kullanarak doğru ölçekte çıktı almayı öğrenin.

---

AutoCAD Öğrenmek İçin Tavsiyeler

1. Online Kurslara Katılın: Udemy, Coursera gibi platformlarda birçok başlangıç ve ileri seviye AutoCAD kursu bulunur.
   
2. Kısa Yol Tuşlarını Ezberleyin: Zamanla hız kazanmak için sık kullanılan komutların kısa yollarını öğrenin.
   
3. Uygulama ile Pekiştirin: Bol bol çizim yaparak öğrendiklerinizi pratiğe dökün.
   
4. YouTube Videoları İzleyin: Görsel anlatım, konuların daha iyi anlaşılmasını sağlar.
   
5. Proje Bazlı Çalışın: Gerçek bir plan ya da mekan çizimi üzerine çalışmak, öğrendiklerinizi bağlam içinde kullanmanıza yardımcı olur.
   

---

AutoCAD Öğrenmenin Geleceğe Katkısı

AutoCAD bilmek, özellikle teknik alanlarda kariyer yapmak isteyenler için büyük bir avantajdır. Günümüzde birçok işveren, AutoCAD bilgisine sahip mühendis, tekniker ve tasarımcı aramaktadır. Ayrıca freelance olarak proje çizimi yaparak da gelir elde etmeniz mümkündür.

---

Sonuç

AutoCAD, teknik çizim ve tasarım dünyasında vazgeçilmez bir araçtır. Hem bireysel öğrenme hem de profesyonel gelişim açısından oldukça değerlidir. Bu başlangıç seviyesi rehberle, AutoCAD’e adım atabilir, kendi çizimlerinizi yapmaya başlayabilir ve zamanla uzmanlaşabilirsiniz.

Unutmayın: AutoCAD, ilk başta karmaşık görünebilir, ancak düzenli pratik ve öğrenmeyle oldukça etkili bir araç haline gelir. Başlamak için mükemmel bir zaman!

AutoCAD, yüzlerce farklı komutla donatılmış güçlü bir CAD yazılımıdır. Ancak, çoğu kullanıcı günlük işlerinde belirli bir grup temel komutu tekrar tekrar kullanır. Bu komutlar, çizim sürecinin verimliliğini doğrudan etkiler. Komutların hem ne işe yaradığını bilmek hem de kısayollarını kullanmak, profesyonel seviyede çizim yapmanın anahtarıdır.

Bu yazıda, en sık kullanılan AutoCAD komutlarını, anlamlarını, kullanım şekillerini ve kısayol ipuçlarını detaylıca ele alıyoruz.

---

1. Temel Çizim Komutları

🔹 LINE (L) – Çizgi Çizme

• Ne işe yarar? İki nokta arasında düz çizgiler çizer.
  
• Kısayol: L + Enter
  
• İpucu: SHIFT tuşu ile yatay/dikey çizgiler oluşturabilirsiniz (Ortho Mode açıkken).
  

---

🔹 CIRCLE (C) – Daire Çizme

• Ne işe yarar? Merkez noktası ve yarıçapına göre daire oluşturur.
  
• Kısayol: C + Enter
  
• Kullanım: C → merkez → yarıçap yaz veya tıkla.
  

---

🔹 RECTANGLE (REC) – Dikdörtgen Çizme

• Ne işe yarar? Köşe noktalarına göre dikdörtgen çizer.
  
• Kısayol: REC + Enter
  
• İpucu: @Genişlik,Yükseklik yazarak hızlı dikdörtgen oluşturabilirsiniz.
  

---

🔹 POLYLINE (PL) – Çoklu Çizgi

• Ne işe yarar? Birden fazla çizgiyi tek bir nesne olarak çizer.
  
• Kısayol: PL + Enter
  
• Avantaj: Blok oluşturma, kalınlık verme gibi işlemler için idealdir.
  

---

2. Düzenleme (Modify) Komutları

🔹 MOVE (M) – Taşıma

• Ne işe yarar? Seçilen nesneleri başka bir yere taşır.
  
• Kısayol: M + Enter
  
• İpucu: Nesneleri taşıma sırasında nesne yakalama (OSNAP) ile hassas taşıma yapabilirsiniz.
  

---

🔹 COPY (CO) – Kopyalama

• Ne işe yarar? Nesnelerin birebir kopyasını oluşturur.
  
• Kısayol: CO veya CP + Enter
  
• İpucu: Kopya sayısını manuel olarak belirlemek mümkün.
  

---

🔹 ROTATE (RO) – Döndürme

• Ne işe yarar? Seçilen nesneleri bir referans noktasına göre döndürür.
  
• Kısayol: RO + Enter
  

---

🔹 TRIM (TR) – Kırpma

• Ne işe yarar? Seçilen nesneleri, başka nesnelerle kesiştiği noktadan itibaren kırpar.
  
• Kısayol: TR + Enter → sonra Enter’a bir daha basarak tüm kesme objelerini seçilmiş sayar.
  
• İpucu: Hızlı çalışmak için doğrudan çift Enter → kırp → Enter.
  

---

🔹 EXTEND (EX) – Uzatma

• Ne işe yarar? Seçilen nesneleri, başka bir nesneye kadar uzatır.
  
• Kısayol: EX + Enter
  

3. Yardımcı ve Seçim Komutları

🔹 OFFSET (O) – Paralel Kopya

• Ne işe yarar? Belirli bir mesafe ile nesnelerin paralelini oluşturur.
  
• Kısayol: O + Enter
  
• Kullanım: Duvardan duvar, çizgiden çizgi oluştururken kullanışlıdır.
  

---

🔹 MIRROR (MI) – Aynalama

• Ne işe yarar? Seçilen nesneleri aynalar, yansımasını oluşturur.
  
• Kısayol: MI + Enter
  
• İpucu: Son adımda orijinali silip silmeyeceğinizi sorar.
  

---

🔹 ARRAY (AR) – Dizi Oluşturma

• Ne işe yarar? Nesnelerin lineer, polar veya dikdörtgen dizisini oluşturur.
  
• Kısayol: AR + Enter
  

---

🔹 SCALE (SC) – Ölçekleme

• Ne işe yarar? Nesneleri belirli bir ölçek faktörü ile büyütür veya küçültür.
  
• Kısayol: SC + Enter
  
• Uyarı: Yazıların da orantılı büyümesini sağlar; dikkatli kullanılmalı.
  

---

4. Görüntüleme ve Navigasyon Komutları

🔹 ZOOM (Z) – Yakınlaştırma

• Ne işe yarar? Çizim alanını büyütür/küçültür.
  
• Kısayol: Z + Enter, ardından E (Extents) → tüm alanı gösterir.
  

---

🔹 PAN – Kaydırma

• Ne işe yarar? Çizim alanını sağa/sola/yukarı/aşağı kaydırır.
  
• Kısayol: Mouse’un orta tuşuna basılı tutarak da yapılabilir.
  

---

5. Bilgi ve Kontrol Komutları

🔹 DIST – Ölçüm

• Ne işe yarar? İki nokta arasındaki mesafeyi ölçer.
  
• Kısayol: DI + Enter
  

---

🔹 LIST – Nesne Bilgisi

• Ne işe yarar? Seçilen nesne hakkında detaylı bilgi verir (uzunluk, koordinat, katman vb.).
  
• Kısayol: LIST + Enter
  

---

🔹 PROPERTIES – Özellik Penceresi

• Kısayol: CTRL + 1
  
• İpucu: Tüm nesnelerin özelliklerini (renk, katman, kalınlık vs.) buradan değiştirebilirsiniz.
  

---

6. Kısayol Kullanma Alışkanlığı Geliştirme

🎯 Neden Kısayol Kullanmalı?

• Zamandan büyük tasarruf sağlar.
  
• Menü aramak yerine doğrudan komuta ulaşırsınız.
  
• Karmaşık çizimlerde işlem sayısını azaltır.
  

💡 İpucu:

AutoCAD komut satırına yazarken sadece birkaç harf yeterlidir. Komut tamamlama özelliği aktiftir. Örneğin TR yazdığınızda AutoCAD bunu “TRIM” olarak tanır.

---

7. Kullanıcıların Favori Komut Kombinasyonları

👷 Mimarlar için:

• OFFSET, TRIM, FILLET (duvar bağlantıları)
  
• LAYER, HATCH (doku ve desenler)
  

⚙️ Makine mühendisleri için:

• ARRAY, DIM, BLOCK (tekrarlayan parça çizimi)
  

📏 Teknik ressamlar için:

• MEASURE, SCALE, DIMEDIT (detay hassasiyeti)
  

---

8. Komutları Özelleştirme: Aliases (Komut Takma Adları)

AutoCAD’de sık kullandığınız komutlara kendi kısayollarınızı tanımlayabilirsiniz.

Örnek:

CIRCLE komutunun kısa yolu CC olsun isterseniz:

1. acad.pgp dosyasını açın (komut satırına ALIASEDIT yazabilirsiniz).
   
2. CC, *CIRCLE satırını ekleyin.
   
3. Kaydedip AutoCAD’i yeniden başlatın.
   

---

9. Klavye Kısayolları (Sık Kullanılan)

İşlem	Kısayol
Özellikler penceresi	Ctrl + 1
Tüm nesneleri seç	Ctrl + A
Geri al	Ctrl + Z
Yinele	Ctrl + Y
Pan (kaydır)	Mouse orta tuş
Komut iptali	Esc

---

10. Sonuç

AutoCAD’de ustalaşmanın yolu, en sık kullanılan komutları tanımaktan ve onları hızlıca uygulamaktan geçer. Komutları kısayollarla birlikte öğrenmek, verimli bir çizim alışkanlığı geliştirmenizi sağlar. Bu alışkanlık zamanla hızınıza ve iş kalitenize doğrudan yansır.

İyi bir AutoCAD kullanıcısı, sadece ne çizeceğini değil, nasıl daha az tıklamayla çizeceğini de bilen kişidir.

AutoCAD bilmek, özellikle teknik alanlarda kariyer yapmak isteyenler için büyük bir avantajdır. Günümüzde birçok işveren, AutoCAD bilgisine sahip mühendis, tekniker ve tasarımcı aramaktadır. Ayrıca freelance olarak proje çizimi yaparak da gelir elde etmeniz mümkündür.